Aspirant Policji Państwowej Jan Piwnik urodził się 31 sierpnia 1912 r. we wsi Janowice, parafia Momina, koło Waśniowa. Rodzice zajmowali się rolnictwem i hodowlą zwierząt. Miał dwie siostry i brata Józefa. Był uczniem Gimnazjum im. Joachima Chreptowicza w Ostrowcu Świętokrzyskim, tam też zdał maturę w 1932 roku.

Zasadniczą służbę wojskową odbył w  Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim w latach 1932-1933, uzyskując stopień plutonowego oraz tytuł podchorążego artylerii. W 1935 r. został awansowany na stopień podporucznika rezerwy. Służbę w Policji Państwowej rozpoczął 11 grudnia 1933 roku w stopniu posterunkowego. Ukończył Normalną Szkołę Fachową dla Szeregowych PP w Mostach Wielkich z wynikiem dobrym. Zgodnie z decyzja Komendanta Głównego PP został skierowany służby śledczej w m. st. Warszawa. Pełnił służbę w ochronie osobistej Premiera Leona Kozłowskiego, a następnie Premiera Walerego Sławka.

Awans na starszego posterunkowego otrzymał w 1935 r. W tym też roku w lipcu został przeniesiony do PP w województwie wołyńskim, na Posterunek w Kupiczowie, powiat kowelski. Rok 1936 był czasem zmian w życiu Jana Piwnika. Otrzymał awans na przodownika i został Komendantem Posterunku w Kisielinie, w powiecie horochowskim. W okresie od lipca 1937 r. do kwietnia 1938 r. uczestniczył w dziesięciomiesięcznym kursie w Szkole Oficerów PP w Warszawie. W trakcie szkolenia otrzymał awans na starszego przodownika. Po zakończeniu kursu skierowany został do Grupy Rezerwy PP w Golędzinowie, gdzie objął dowództwo 1 plutonu w 1 kompani rezerwy, a następnie dowództwo w 3 kompani. W maju 1939 r. otrzymał awans został awansowany do stopnia aspiranta PP, czyli pierwszy stopień oficerski.

Po wybuchu wojny 1 września 1939 r. wraz z kompanią saperów Armii Modlin i częścią Armii Prusy, ochraniał mosty na Pilicy. W dalszych dniach wojny, przez Mińsk Mazowiecki, lubelszczyznę, dotarł wraz Grupą Rezerwy do granicy polsko-węgierskiej, którą przekroczył 21 września 1939 r.

            Aspirat Jan Piwnik, wraz z grupą golędzinowską, został internowany w obozie Felsopakony, a następnie w obozie Laszlo Major. Na początku stycznia 1940 r. symuluje chorobę i zostaje umieszczony w szpitalu w Budapeszcie, skąd ucieka do granicznego miasteczka Barcs. Udaje mu się 11 lutego przekroczyć nielegalnie granicę, i przez Jugosławię, Włochy dostaje się do Francji. Po kapitulacji Francji Jan Piwnik drogą morską ewakuuje się do Wielkiej Brytanii. Rozpoczyna szkolenie sabotażowo-dywersyjne, w oddziałach, które będą zaczątkiem elitarnych oddziałów PSZ, cichociemni-spadochroniarze AK. Jako jeden z pierwszych zgłosił się do Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza. 20 marca 1941 roku został awansowany na porucznika, a 10 października złożył przysięgę na rotę ZWZ, przyjmując podczas ślubowania pseudonim „Ponury”.

            W ramach operacji "Rucktion" nocą z 7 na 8 listopada wraz z kapitanem Niemirem Bidzińskim zostali zrzucony do Polski, w okolice Czatolina koło Łowicza. Następnego dnia dotarł do Warszawy i został przydzielony do komórki Oddziału V Komendy Głównej ZWZ-AK, zajmującej się sprawami odbioru zrzutów lotniczych, kryptonim "Syrena". Zgodnie z własnym życzeniem 15.06.1942 r. objął dowództwo II odcinka "Wachlarza" w Równem. Został aresztowany wraz z Janem Rogowskim ps. "Czarka" przez żandarmerię niemiecką w drodze na akcję w Zwiahlu. Udaje mu się uciec z więzienia w Zwiahlu i dotrzeć do Warszawy. W listopadzie 1942 r. Komendant Główny AK, gen. Stefan Rowecki ps. "Grot", wyznaczył go do zadania przeprowadzenia akcji odbicia 3 ludzi z więzienia w Pińsku. Akcja została przeprowadzona 18 stycznia 1943 r. Za tę akcję Jan Piwnik otrzymał Order Virtuti Militari. W czerwcu 1943 r. obejmuje kierownictwo „Kedywu” Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK i rozpoczyna  organizację jednostki partyzanckiej pod nazwą "Zgrupowania Partyzanckie AK „Ponury". Udało mu się scalić luźne oddziały partyzanckie i wprowadzić dyscyplinę. Na skutek zdrady agenta gestapo, Niemcy uderzyli na bazę Zgrupowań na Wykusie, doprowadzając do poważnych strat w oddziałach partyzanckich. Komendant Główny AK odkomenderował Jana Piwnika do dyspozycji Okręgu "Nowogródek" AK.

16 czerwca 1944 r., podczas ataku na niemiecki posterunek w Bohdanach pod Jewłaszami, został śmiertelnie ranny. Dwa dni później odbył się pogrzeb w Wawiórce.

Pośmiertnie został awansowany do stopnia majora.

Powtórny pogrzeb odbył się w czerwcu 1988 r. Został pochowany w krypcie opactwa  Cystersów w Wąchocku.

Odznaczony; dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Orderem Virtuti Militari V i VI klasy, Brązowym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski,

---

"LAUS TIBI" - "CHWAŁA TOBIE"

 

Honorowa Policyjna Odznaka Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego” nierozerwalnie związana jest z Ziemią Świętokrzyską. Przewodniczącym Kapituł Odznaki od samego początku jej istnienia był Zdzisław Rachtan ps. „Halny”. Po jego śmierci przewodniczącym został Jacenty Frydrych. Na Odznace widnieje łaciński napis „LAUS TIBI”, co znaczy „CHWAŁA TOBIE”.

Odrodzona w 1989 roku polska Policja potrzebowała wzorów do naśladowania. Na początku lat 90-tych XX wieku ówczesne Kierownictwo Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach nawiązało współpracę z kombatantami, podwładnymi mjr. „Piwnika” zrzeszonymi w Świętokrzyskich Zgrupowaniach Partyzanckich Armii Krajowej „PONURY – NURT”.

Współpraca ta zaowocowała uznaniem, w czerwcu 1991 roku, aspiranta Policji Państwowej Jana Piwnika mjr. „Ponurego”, Patronem Policji Świętokrzyskiej. W tym też czasie zrodziła się myśli, aby policjantów szczególnie wyróżniających się w służbie, niosących z narażeniem zdrowia i życia pomoc poszkodowanym honorować Policyjną Odznaką Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”, nadawaną przez Kapitułę Odznaki.

11 stycznia 2002 roku, pomiędzy Kapitułą Odznaki im. „Ponurego” Środowiska Żołnierzy Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „PONURY – NURT”, a Komendą Wojewódzką Policji w Kielcach, zostało zawarte „Porozumienie” dotyczące nadania honorowej odznaki im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego” policjantom, którzy stojąc w obronie prawa, życia i mienia, działali ze szczególnym poświęceniem. Niezależnie od ewentualnych zmian w podziale administracyjnym kraju, uprawnionym do jej nadawania zawsze będzie komendant Policji regionu, w ktorego obrębie znajduje się Ziemia Świętokrzyska.

Od roku 2002 policjanci, ktorzy wykazali się szczególnym poświęceniem i zaangażowaniem w wykonywaniu swoich obowiązków na rzecz bezpieczeństwa obywateli, odznaczani są Odznaką Zasługi im. mjr. Jana Piwnika "Ponurego" przyznawaną przez Kapitułę Odznaki. Odznakę przyznaję się policjantom honorowo. nadawana jest ona dożywotnio. Wnioski o nadanie honorowej Policyjnej Odznaki Zasługi im. mjr. Jana Piwnika "Ponurego" składa Świętokrzyski Komendant Wojewódzki Policji w Kielcach. Rozkaz o nadaniu Odznaki wydaje Świetokrzyski Komendant Wojewódzki Policji. Aktu dekoracji dokonuje Przewodniczący Kapituły wraz ze Świętokrzyskim Komendantem Wojewódzkim Policji. Honorowa Odznaka noszona jest przy mundurze. Integralną częscią Odznaki jest legitymacja, którą otrzymuje odznaczony. Utrata Odznaki następuje na podstawie uchwały Kapituły.Odznaka wręczana jest policjantom podczas odbywających się corocznie, w czerwcu, na Wykusie – miejscu obozowiska partyzantów mjr. „Piwnika”. Uroczystości w rocznicę śmierci Jana Piwnika.

Pierwszym odznaczonym Odznaką był asp. Tadeusz Bielat, ówczesny Komendant Komisariatu Policji w Pacanowie, który otrzymał ją pośmiertnie. Zginął on śmiercią tragiczną w dniu 10 czerwca 1993 roku w trakcie wykonywanych czynności służbowych.

---

Odznaczeni Odznaką "LAUS TIBI" - "CHWAŁA TOBIE"

1993

asp. Tadeusz Bielat – Komendant Komisariatu Policji w Pacanowie (pośmiertnie)

2002

asp. Stanisław Giemza – specjalista Wydziału Kryminalnego KWP w Kielcach

sierż. sztab. Piotr Białek – referent Rewiru Dzielnicowych Komisariatu Policji w Bielinach

2003

nadkom. Jerzy Bukała – Komendant Komisariatu IV Policji w Kielcach

sierż. sztab. Przemysław Gabowicz – referent Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Kielcach

2004

kom. Sławomir Sędybył – specjalista Wydziału Kryminalnego KWP w Kielcach

2005

st. sierż. Szymon Ponikowski – referent Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji Komisariatu III Policji w Kielcach

st. post. Robert Gawęcki – referent Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji Komisariatu III Policji w Kielcach

st. post. Sebastian Słowik – aplikant Ogniwa II Referatu Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji KPP w Ostrowcu Świętokrzyskim

2006

sierż. sztab. Robert Borowiecki – referent Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji KPP w Starachowicach

sierż. Andrzej Lesiak – referent Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Sekcji Prewencji KPP w Starachowicach

nadinsp. Arkadiusz Pawełczyk – Mazowiecki Komendant Wojewódzki Policji i były Świętokrzyski Komendant Wojewódzki Policji

2007

sierż. sztab. Andrzej Chabior – dowódca Drużyny Plutonów Prewencji Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Kielcach

sierż. sztab. Adam Gumuła – dowódca Drużyny Plutonów Prewencji Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Kielcach

sierż. Andrzej Tuzimek – aplikant Plutonu Prewencji Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Kielcach

st. post. Wojciech Zamojski – aplikant Plutonu Prewencji Samodzielnego Pododdziału Prewencji Policji w Kielcach

2008

asp. Bogdan Zaroda – policjant Posterunku Policji w Klimontowie

sierż. sztab. Grzegorz Jaworski – asystent Sekcji Kryminalnej KPP w Opatowie

2009

mł. asp. Wojciech Łazarski – zastępca dyżurnego Komendy Powiatowej Policji w Jędrzejowie

2010

podkom. Andrzej Struj – funkcjonariusz Wydziału Wywiadowczo-Patrolowego Komendy Stołecznej Policji (pośmiertnie)

asp. Piotr Furman – dzielnicowy Posterunku Policji w Dwikozach KPP w Sandomierzu

2011

mł. asp. Daniel Chmielewski – przewodnik psa służbowego KPP w Sandomierzu

2012

podkom. Piotr Janik – Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Miejskiej Policji w Kielcach

2013

podinsp. Grzegorz Grzesiak - ekspert Laboratorium Kryminalistycznego w Krakowie

st. sierż. Dawid Stanik - referent Zespołu Kryminalnego Komisariatu Policji w Stąporkowie

2014

podinsp. Aleksy Hamera - Naczelnik Wydziału Prewencji Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach

podkom. Dariusz Wójcik - ekspert Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach

sierż. Zbigniew Krępecki - policjant Oddziału Prewencji Policji w Lublinie

2015

podinsp. Henryk Haliński - ekspert Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach

2016

st. sierż. Paweł Kot - referent Oddziału Prewencji Policji w Kielcach

podinsp. Marcin Rasała - Zastępca Naczelnika Wydziału Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach

2017

st. sierż. Łukasz Bukała - starszy dzielnicowy Rewiru Dzielnicowych Komisariatu IV Policji

podkom. Zbigniew Kaliszewski - dyżurny Zespołu Dyżurnych Komendy Miejskiej Policji w Gliwicach

2018

nadkom. Grzegorz Chuchmała - Naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Miejskiej Policji w Kielcach

podkom. Mariusz Koziarski - instruktor Zespołu Szkolno-Bojowego Samodzielnego Pododdziału Antyterrorystycznego Policji we Wrocławiu (pośmiertnie)

płk. Arnaud Beltrame - Zastępca Dowódcy Batalionu Żandarmerii Departamentu Aude w Carcassone (pośmiertnie)

2019

st. post. Łukasz Czaja - policjant Ogniwa Patrolowo-Interwencyjnego Komendy Powiatowej Policji w Busku Zdroju